1. NKU nima va ularning vazifalari
Past kuchlanishli komplekt qurilmalar (NKU) – bu 1000 V gacha boʻlgan kuchlanishli elektr zanjirlarini boshqarish, taqsimlash va himoya qilish uchun moʻljallangan elektr oʻrnatish mahsulotlaridir. Ular turli sohalarda qoʻllaniladi: turar-joy va tijorat binolaridan tortib sanoat obyektlarigacha. NKU shkaflar, boshqaruv pultlari, avtomatik oʻchirgichlar, relelar va elektr tarmoqlarining xavfsizligi va boshqaruvini taʼminlovchi boshqa komponentlarni oʻz ichiga oladi.
NKU ning asosiy vazifalari:

• Ob’ekt yoki ishlab chiqarish liniyasi boʻylab elektr energiyasini taqsimlash.
• Elektr zanjirlarini ortiqcha yuklanish va qisqa tutashuvlardan himoya qilish.
• Kuchlanish, tok va quvvat kabi elektr parametrlarini boshqarish va nazorat qilish.
• Oʻrnatilgan kontrollerlar va mantiqiy sxemalar orqali texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish.

NKU dan foydalanish misollari:

• Ishlab chiqarish jarayonlarida motorlarni boshqarish.
• Nasos stansiyalarining ishini avtomatlashtirish.
• Yirik binolarda yoritishni nazorat qilish va boshqarish.
• Lift qurilmalarini elektr taʼminoti va himoyasi.

2. NKU ishlab chiqarish bosqichlari
NKU ishlab chiqarish murakkab va koʻp bosqichli jarayon boʻlib, loyihalash, komponentlarni tanlash, yigʻish va sinovdan oʻtkazishni oʻz ichiga oladi. Har bir bosqich qurilmaning ishonchliligi va xavfsizligini taʼminlash uchun muhimdir.
2.1. Ishlab chiqish va loyihalash
NKU yaratish jarayoni loyihalash bilan boshlanadi. Bu bosqichda elektrotexnika muhandislari va loyihachilar kelajakdagi tizim parametrlarini aniqlaydi: quvvat talablari, ulanish sxemalari, himoya qurilmalari va avtomatika turlari. Shuningdek, shkaf yoki taqsimlash qurilmasidagi komponentlarning joylashuvini oʻz ichiga olgan konstruktiv sxema ishlab chiqiladi. Buning uchun CAD dasturlari va BIM tizimlari qoʻllaniladi, bu esa barcha nuanslarni erta bosqichda hisobga olish imkonini beradi.
2.2. Komponentlar va materiallarni tanlash
Loyihalashdan soʻng komponentlarni tanlash jarayoni boshlanadi. Faqat sertifikatlangan va yuqori sifatli komponentlardan foydalanish muhim, chunki tizimning ishonchliligi va uzoq muddatli ishlashi shunga bogʻliq. NKU quyidagilarni oʻz ichiga olishi mumkin:

• Avtomatik oʻchirgichlar.
• Kontaktorlar va relelar.
• Erituvchi sigortalar.
• Ortikcha kuchlanishdan himoya qilish tizimlari.
• Jarayonlarni avtomatlashtirish uchun dasturiy kontrollerlar (PLC).
• Korpus materiallari mexanik shikastlanish, harorat oʻzgarishi va yongʻinga chidamli boʻlishi kerak.

2.3. Yigʻish
Komponentlarni tanlash va buyurtma qilishdan soʻng yigʻish bosqichi boshlanadi. Yigʻish jarayoni elektrotexnika mutaxassislari tomonidan loyiha asosida amalga oshiriladi. Qurilmaning keyingi ishlashi uchun simlarni ulash, himoya va kommutatsiya qurilmalarini oʻrnatishda qoidalar va normalarga rioya qilish muhimdir.
2.4. Sinov va tekshirish
NKU buyurtmachiga yuborilishidan oldin bir nechta sinov bosqichlaridan oʻtadi. Bunga loyiha parametrlariga moslik, funktsional sinovlar, qisqa tutashuv, ortiqcha yuklanish va boshqa favqulodda vaziyatlarga chidamlilik sinovlari kiradi. Barcha sinovlarni muvaffaqiyatli oʻtgan qurilmalar ekspluatatsiyaga ruxsat etiladi.
2.5. Joriy etish va oʻrnatish
Sinovlarni tugatgandan soʻng, NKU obyektga oʻrnatish uchun yetkazib beriladi. Oʻrnatish qurilmani elektr tarmogʻiga ulash, barcha funktsiyalarni sozlash va tekshirishni oʻz ichiga oladi. Ushbu bosqichda tizimning haqiqiy sharoitlarda toʻgʻri ishlashini taʼminlash uchun qoʻshimcha sinovlar oʻtkazilishi mumkin.
3. Zamonaviy NKU ning afzalliklari
Zamonaviy NKU yangi texnologiyalar va materiallardan foydalanish tufayli oʻzining oldingi versiyalariga nisbatan koʻplab afzalliklarga ega.
3.1. Ishонchlilik va uzoq xizmat qilish muddati
Zamonaviy NKU yuqori sifatli materiallardan foydalangan holda ishlab chiqariladi, bu esa uskunaning xizmat qilish muddatini uzaytiradi va texnik xizmat koʻrsatish zarurati